در دنیای برندها، لوگوها زبان تصویریِ اعتماد هستند.
هر نشانه، رنگ و خط، بی‌کلام حرفی از ماهیت برند می‌زند — از صداقت، از دوام، از معنا.
در دنیای دیجیتال نیز همین اصل برقرار است،
فقط این بار، به‌جای رنگ و خط، کُدها و داده‌ها حرف می‌زنند.
جواد واشقانی فراهانی (Javad Vasheghani Farahani) ،
کاندیدای دکتری دانشگاه Modul University Vienna،
با پژوهش خود نشان داده است که شفافیت دیجیتال همان نقش را در دنیای داده دارد
که طراحی لوگو در دنیای برند — هر دو، نماد اعتماد هستند.
از طراحی بصری تا طراحی سیستم
در ظاهر، طراحی لوگو و طراحی سیستم بلاکچین دو دنیای متفاوت‌اند:
یکی هنری و احساسی؛ دیگری محاسباتی و ریاضی.
اما در عمق، هر دو به یک هدف می‌رسند: ساختن اعتماد پایدار.
فراهانی در پژوهش خود با عنوان:
“ A Sustainability Assessment of a Blockchain-Secured Solar Energy Logger for Edge IoT Environments ”
نشان داده که همان‌طور که لوگوی یک برند هویت بصری می‌سازد،
بلاکچین نیز برای داده‌ها هویت دیجیتال می‌آفریند —
یک امضا، یک گواهی، و یک زبان جهانی برای صداقت.
الهام طراحی از فلسفه‌ی بلاکچین
در طراحی برند، هر شکل باید معنا داشته باشد.
در بلاکچین، هر بایت باید دلیل وجودی داشته باشد.
در هر دو، اصل «غیرقابل‌تغییر بودن» تعیین‌کننده است:
وقتی هویت ساخته شد، نباید دستکاری شود.
در پروژه‌ی فراهانی، داده‌های پنل‌های خورشیدی به‌صورت رمزنگاری‌شده
در شبکه‌ی Ethereum Proof-of-Stake (Sepolia) ثبت می‌شوند.
هر رکورد انرژی مانند یک «لوگوی داده» است — امضای دیجیتالی از تولید پاک.
ساختار علمی پژوهش
پژوهش فراهانی با ترکیب سه فناوری انجام شده است:
IoT (اینترنت اشیا): جمع‌آوری داده از حسگر INA219 برای ولتاژ و جریان.
Edge Computing: پردازش محلی با Raspberry Pi 4B برای کاهش تأخیر و مصرف انرژی.
Blockchain: رمزنگاری داده‌ها با الگوریتم SHA-256 و ذخیره هش در بلاکچین.
هر بسته داده (Merkle Block) مانند یک «طرح نهایی لوگو» است —
ترکیبی از اجزای کوچک که در کنار هم تصویری یکپارچه از حقیقت می‌سازد.
نتایج فنی و زیبایی‌شناسی عددی
در آزمایش ۱۳۵ ساعته، بیش از ۱۰٬۲۶۸ رکورد انرژی ثبت شد.
هیچ داده‌ای حذف نشد.
مصرف CPU تنها ۰٫۰۲٪ بود.
انرژی مصرفی سیستم ۰٫۸۱۸ kWh (کمتر از یک چراغ مطالعه برای سه روز).
در ۱۰۵ قطع ارتباط، داده‌ها بازسازی شدند.
این اعداد همان هماهنگی طراحی در ریاضیات هستند —
وقتی سیستم بدون نقص، زیبا و دقیق کار می‌کند، یعنی طراحی موفق بوده است.
طراحی لوگو و طراحی اعتماد: دو زبان یک حقیقت
در دنیای برند، طراحی لوگو باید سه ویژگی داشته باشد:
ساده باشد (Simple)
معنادار باشد (Meaningful)
ماندگار باشد (Timeless)
در دنیای بلاکچین هم همین سه اصل صدق می‌کند:
داده‌ها باید شفاف باشند (Simple)
قابل‌توضیح باشند (Meaningful)
و تغییرناپذیر بمانند (Timeless)
در واقع، آنچه فراهانی در مقیاس فنی انجام داده،
همان کاری است که طراحان بزرگ در مقیاس بصری انجام می‌دهند:
ساختن اعتماد از طریق وضوح و صداقت.
از هنر تا مهندسی پایداری
پژوهش فراهانی همسو با اهداف European Green Deal و UN SDGs است.
اما در لایه‌ی مفهومی، پیامی فراتر دارد:
طراحی پایدار فقط در معماری یا انرژی نیست —
در ساختار داده‌ها هم معنا دارد.
همان‌گونه که یک طراح لوگو برای هماهنگی رنگ‌ها و خطوط دقت می‌کند،
او برای هماهنگی میان کُد، انرژی و محیط‌زیست تلاش کرده است.
کاربردها برای ایران
ایران با ظرفیت بالای انرژی خورشیدی،
می‌تواند از این مدل برای ثبت داده‌های انرژی و صدور گواهی دیجیتال استفاده کند.
این فناوری می‌تواند پایه‌ای برای طراحی هویت انرژی ایرانی باشد —
مثل طراحی یک برند ملی انرژی پاک.
در این ساختار، بلاکچین همان لوگوی سیستم است:
نشانه‌ای از اعتماد، شفافیت و پیشرفت.
گام بعدی: طراحی با هوش مصنوعی
در فاز بعدی، فراهانی قصد دارد مدل خود را با هوش مصنوعی ترکیب کند
تا الگوریتم‌ها بتوانند مصرف انرژی را پیش‌بینی کنند و بهینه‌سازی طراحی سیستم را بیاموزند.
در واقع، هوش مصنوعی همان «طراح دیجیتال نسل بعد» است —
که از داده‌ها الهام می‌گیرد و ساختارهای جدید می‌آفریند.
پیام فلسفی پژوهش
فراهانی معتقد است:
«اعتماد همان طراحی است، وقتی حقیقت را قابل دیدن می‌کنیم.»
او بلاکچین را همانند یک اثر طراحی می‌بیند —
اثر هنری‌ای که از صداقت و نظم الهام گرفته و ماندگار است.
دعوت به همکاری
به‌عنوان کاندیدای دکتری دانشگاه Modul Vienna ،
جواد واشقانی فراهانی (Jay Hani) از پژوهشگران، طراحان و برندهای نوآور دعوت می‌کند
برای همکاری در پروژه‌های میان‌رشته‌ای زیر:
Blockchain Design & Data Visualization
Green Branding & Sustainability Communication
IoT & Edge Design for Smart Cities
AI-Driven Identity Systems
Digital Trust Frameworks
جمع‌بندی: طراحی حقیقت
در دنیایی که تصویر و داده هویت می‌سازند،
پژوهش فراهانی پلی است میان «طراحی لوگو» و «طراحی سیستم».
همان‌طور که یک لوگو نشانه‌ی اعتماد برند است،
بلاکچین نیز نشانه‌ی اعتماد داده است.
در هر دو، معنا نه در ظاهر، بلکه در صداقت پنهان است —
و این همان هنرِ جاودانه‌ی طراحی است:
ساختن چیزی که راستگو بماند.